04.02.2025
1 Şubat’ta, Ermeni Soykırımı Müze-Enstitüsü'nde, Ermenistan Uluslararası Hukuk Birliği ve Ermeni Soykırımı Müze-Enstitüsü tarafından ortaklaşa düzenlenen “Ermenistan ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM): Bir Yıllık Üyelik” başlıklı uzmanlık çalıştayı gerçekleştirildi. Çalıştaya, uluslararası hukuk uzmanları, uluslararası ceza hukukuna ilgi duyan hukukçular, disiplinlerarası araştırmalar yapan akademisyenler, öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.
Etkinlik, Ermeni Soykırımı Müze-Enstitüsü Direktörü Edita Gzoyan’ın açılış konuşmasıyla başladı. Tarihsel paralellikler kurarak konuşan Gzoyan, Ermeni Soykırımı sonrasında suçluları yargılayacak uluslararası bir yasa ve mahkemenin bulunmadığını, ancak günümüzde durumun farklı olduğunu vurguladı. Ayrıca, Ermenistan’ın UCM üyeliğinin, Azerbaycan tarafından zorla yerinden edilen Artsakh (Dağlık Karabağ) Ermenilerinin haklarını hukuki araçlarla savunma fırsatı sunacağını dile getirdi.
Çalıştayın ilk konuşmacısı, Uluslararası Hukuki Konular Temsilcisi, Hukuk Doktoru Yeğişe Kirakosyan oldu. “Geriye Dönük Değerlendirme: UCM Üyeliğinin İlk Yılı” başlıklı sunumunda, Ermenistan’ın UCM’ye katılım sürecini, geçtiğimiz yıl temsilci ofisinin yaptığı çalışmaları, Ermenistan’ın benimsediği yaklaşımları, karşılaştığı zorlukları ve UCM ile iş birliği perspektiflerini sundu.
Çalıştayda, Ermenistan’ın UCM’ye üyeliğinden doğan çeşitli konular ele alındı. Bunlar arasında özellikle Artsakh Ermenilerinin zorla yerinden edilmesi ve bunun UCM’nin yetki alanına giren bir uluslararası suç olarak değerlendirilme olasılığı, ayrıca zorla yerinden edilenlerin geri dönüş hakkı gibi meseleler öne çıktı.
Aynı zamanda katılımcılar, uluslararası ceza hukuku alanındaki diğer konular üzerine fikir alışverişinde bulundu. Saldırı suçu, uluslararası suçlardan insanları koruma mekanizmaları ve Ermenistan’da uluslararası ceza hukuku eğitimi programları gibi konular tartışıldı.
Çalıştayda konuşma yapan uzmanlar arasında Ermenistan Uluslararası Hukuk Birliği'nin kurucu başkanı Narek Abgaryan, Demokrasi Geliştirme Vakfı Adalet ve İnsan Hakları Programları Direktörü Arpi Harutyunyan, uluslararası hukuk uzmanları Ara Ghazaryan, Anna Melikyan ve Davit Khachatryan yer aldı.