ABD’de Kızıl Haç’ın kurucusu ve başkanı olan Clara Barton, 1894-96 yılları arasında kırımların kurbanı olan Ermeni halkına yardım için 120 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti Constantinople’ye geldi.

25 Aralık 1821’de Clarissa Harlowe Barton North Oxford, Massachusetts’te doğmuştur. İç savaş sırasında(1861-65) Clara yaralı askerlerine yardım edecek için “Meyadan savaş Meleği” adı aldı

1895’te Ermeni Milli Yardım Komitesi ve Missionerleri kurulu kurbanlarına yardım edecek için Amerikan Kızıl Haçı’ndan ve Clara Barton’dan bir ricada bulunmasını istedi.

16 Şubat’ta Clara Barton Constantinople’ye geldi.

18 Mart’ta C. Barton’un yardımcısı ve Türkiye’de Amerikan Kızıl Haç’ın yüksek subayı Julian Hubbel Constantinople’den Alexandret’a geliyor ve orada, Ayntap’a varmak için kervansarayları kuruyor. Binlerce mültecilerine yardım etmek için buradan onlar Kharbert’e ve Maraş’a geliyorlar. C. Barton mali müdürü Pullmanla birlikte planı koordine etmek için Constantinople’de kalıyor.

Ermeni katliamlarının tifo, dizanteri, çiçek hastalığı ve diğer epidemileri izlediler. Şam’daki Trablus şehrinde oturan ünlü doktoru Ira Harris, Zeytun ve Maraş şehirlerinde epidemisi durdurması için davet edildi. Amerikanlı uzmanların çabalarıyla hastalık ve ölüm sıklığı daha az oldu.

Mültecileri iskan edildiler, onlar ekmekle, ilaçla, giyimle, tohumlukla ve bileği çarkıyla temin edildiler. ABD’den gelen çok sayıda telgraflar ve mektuplar, yardım misyonu durdurmasını öneriyordu. Türk hükümeti, Kızıl Haç için engel yarattı.

2 Eylül’de C. Barton Londra’ya geri döndü. Orada Barton Osmanlı banka olayı ve Constantinople’deki Ermenilerin katliamları haber aldı. Bu kez ona İstanbul'a geri dönmemesini öneriyordu. Barton Osmanlı İmparatorluğu’nun Ermeni halkın yardım misyonu bitmemesini düşünüyor.

1897’de Washington’da Osmanlı İmparatorluğu’nda hümanist misyonu hakkında C. Bartonun ve onun ortakların raporları yayınlamışlar.

2012’de ESME’de Ermeni Soykırım Müze-Enstitüsü’nün çabalarıyla ve ABD'nin Ermenistan Büyükelçiliği’nin desteğiyle ve ESME tarafından ABD’de Kızıl Haç’ın kurucusu ve başkanı olan Clara Barton’u anma töreni düzenlendi.

Anma tȍren’de ESME műdűrű Hayk Demoyan, ABD Ermenistan Büyükelçisi John Heffern ve Clara Barton Ev Müzesi’nden tarihçi Kevin Patti konuşma yaptılar.

Arman Kirakosyanın
“Meyadan savaş Meleğin Ermeni misyonu” makalesinden