Home Map E-mail
 
Eng |  Հայ |  Türk |  Рус  |  Fr  

Başlangıç
Ana
Misyon
Müdürün sözü
Bize ulaşın
Soykırım öncesi
Ermenistan Tarihi
Resimler
Ermeni Soykırımı
Soykırım Nedir
Ermeni Soykırımı
Kronoloji
Ermeni Soykırım resimleri
100 Fotoğraf hikayesi
Ermeni Soykırım haritası
Kültürel Soykırım
Hatırla
Belgeler
Amerikan
İngiliz
Alman
Rus
Fransız
Avusturyalı
Türk

Araştırmalar
Kaynakça
Kalanların hikâyeleri
Şahitler
Medya
Alıntılar
Genel alıntılar
Tanıma
Ülkeler
Uluslararası örgütler
Taşra yönetimleri
Kamusal dilekçeler
Etkinlikler
Delegasyonlar
Museum G-Brief
Haberler
Konferanslar
Linkler
   Müzesi
Bilgi
Ziyaret
Daimi sergi
Geçici sergi
Online sergi  
Gezici sergi  
Anma Kartları  
   Enstitüsü
Amaçlar
Yayınlar
Bilimsel dergi  
Kütüphane
ESME kolleksiyonu
   Tsitsernakaberd Anıtı
Tanıtım ve tarih
Hatıra Parkı
Anma Günü
 

Armenian General Benevolent Union
All Armenian Fund
Armenian News Agency
armin
armin
armin
armin
armin



Online sergi


1909 Adana katliamları. Trajedininin bilinmez görünüşler



Le Petit

Türkiye’de Hiristiyanların katliamları
“Le Petit” dergisi, 2 Mayıs 1909
Adana katliamları Osmanlı Imparatorluğu'nda gerçekleştirilmiş Ermeni geniş çaplı katliamlarının ikinci kademe oldu. Nisan 1909'da olayları Abdülhamit II Sultan’ın (1876-1909) taraftarların yanından gerçekleştiren antidevrime rasladı. 1908’de Ittihat ve Terakki Partisi’nin yanından gerçekleştirilen Jön Türk devriminden sonra Abdülhamit Osmanlı Anayasası yeniden kurmak zorundaydı. Akdeniz kenarında bulunan Adana Vilayeti (XI-XIV. yüzyıllarda bağımsız Kilikya Ermeni devleti) 1890 yıllarında olan katliamlardan vazgeçmişti. Karışıklıklar Adana şehrinde bilhassa amansızdı. Burada haberlere göre 4437 Ermeniler diri diri yakıldılar. Bunların sonuçta şehrin yaklaşık olarak yarısı yıkıldı ve birkaç insanlar bu cehennemi “Holocost” olarak adlandırdılar. Karışıklıkları tam vilayette yaygılnaştılar ve Ermenilerden aşağı yukarı 30.000 kişi öldürdüler. Adana’da direniş göstermeğe başarısız denemeler oldular, yakınlardaki küçük köylerde Ermeniler amansızca öldürüldüler, ama iki şehir başarılı savunma kurdular. Buralarda Ermenilerin sayısı çok idi. Kilikya dağlarında bulunan Haçın şehri ablukaya direndi, aynı zamanda Dörtyöl’ün (Çork-Marzvan) 10.000 Ermeniler şehri abluka altına alan ve su yolları kesen 7000 Türkler’e karşı direniş gösterdiler.

Katliamların geniş çaplılıktan dolayı hükümet soruşturma başlamaк zorundaydı, ama sorumlular cezasız kaldılar ve bunun yüzünden yeni hükümetin reformler gerçekleştirmek hakkında Ermenilerin ümitlerini suya düştüler. Ittihat ve Terakki Partisi’ne zarar vermek için Osmanlı Imparatorluğu’ndaki gerici kuvvetleri katliamları kışkırtmakta şüphe edilirdiler, ama Jön Türkler de müdahale edilmişlerdi. Adana katliamları Jön Türk hareketinin ikiliği meydana getirdi ve bu hareketi de hem liberal, hem de radikal yanlarından ibaret idi. Bu Osmanlı Imparatorluğu’ndaki uygar azınlıklarаına karşı politikada milliyetçilerin ve radikalların yararlarının bir araya geldiğini gösterdi. Jön Türkler için Adana katliamları Osmanlı Imparatorluğu’ndaki hiristiyanlı azınlıklarа karşı Türk nefreti şiddetliğinin delili oldular ve bu kuvvetleri politika amaçlarla kullanmak için kendi yeteneğini denemeğe imkan verdiler. Anayası hükümetini yeniden kuruldu, ama kitlesel zorbalıklarının ruhu devlet mekanizması halini aldı.

Katliamdan sonra iki kurul oluşturuldu. Bunlardan biri Osmanlı Meclisi oluşturdu (Hayk Papikyan, Harutyun Mostiçyan, Yusuf Kemal, Fayid Bey). Öbür kurulu Istanbul'un Ermeni patriği oluşturdu. Adana katliamının sebepleri ve sonuçları incelemekten sonra vali Cevad Bey, garnizon kumandanı Mustafa Remzi Paşa ve onların emirlerini yerlerinde gerçekleştiren memurları baş suçlular görüldüler. Adana katliamında 30.000 Ermeni öldürüldüğünü belirtilidi. Ermeni nüfusuna vermiş olan zararı yaklaşık olarak 20 milyon türk lirasıydı: 24 kilise, 16 okul, 232 ev, 30 hotel, 2 fabrika, 1429 sayfiye, 253 çiftlik, 523 mağaza, 23 su değirmeni ve başka birçok binalar yakılmıştı.

Jön Türkler sorumluluktan vazgeçmek ve uluslararası kamuoyunu değiştirmek amacıyla sahte incelemesi başladılar, ama katliamların sorumluları ve düzenleyenleri her halde cezasız kaldılar.

Online sergideki orijinal fotoları son zamanlarda meydana çıkan koleksiyondandırlar. Bu koleksiyonu genellikle Nisan ve Mayıs 1909 Adana'da ve civarındaki bölgelerde çekilmiş 70'ten fazla yayınlanmamış fotolardan ibaret eder.

Ruben Paul Adalian'ın “Adana katliamı”
"Soykırım ansiklopedisi"nden alınmıştır.




Adana Ermeni mahallesi’nin panoraması katliamlardan sonra



Adana Terzyan katolik okulu’nun yıkıntıları



Adana Ermeni mahallesi’nden bir görünüş



Adana Ermeni evlerinin ve mağazaların yıkıntıları



Adana Ermeni kilisesi’nin yıkıntıları



Görünüşler Ermeni mahallesi’nden



Görünüşler Yunan kilisesi’nin yanındaki mahalleden



Adana Ermeni mahallesi’nde yıkılmış evler



Adana Ermeni evlerinin yıkıntıları



Katliamdan kurtulmuş olan Ermeniler evlerinin yıkıntılarının yanında



Ermeni yetimler evlerinin yıkıntılarının yanında



Erkek lisesinin yıkıntıları



Adana’da zengin Ermenilerinin mağazaların ve evlerin yıkıntıları



Adana Ermeni kilisesi salonunun yıkıntıları katliamdan sonra



Yıkıntıların görünüşleri Tarson şehrinden



Adana Ermeni okulu’nun harabeleri



Adana Ermeni katolik kilisesi ve lisesi’nin harabelerinden bir kısmı



Yıkıntıların görünüşleri Tarson şehrinden: arka planda Tarson Surb Poğos kilisesi



Ermeni ve Yunan evlerinin harabeleri



Adana Ermeni mahallesi’nin harabeleri



Kökten yıkılmış pazar görünüşü Adana’da



Tarson Surb Poğos kilisesi’nin sunağının harabeleri



Ermeni protestan kilisesi’nin harabeleri


Adana Ermeni Surb Stepanos kilisesi ve kız lisesi’nin harabeleri


Yaktırılmış Ermeni katolik kilisesi


Adana’da kökten yıkılmış pazarının görünüşü



Adana Ermeni mahallesi’nin harabeleri


Ermeni katolik lisesi’nin harabeleri


Ermeni evlerinin harabeleri


Adana’da su değirmelerinden çıkarılmış Ermenilerin cesetleri



Mersin kenarından görünüşü: Adana katliamından bir kurban vücudu



Katliamlardan kurtulmuş olan Ermenilerin çadırları



Adana katliamlarından kurtulmuş insanlar



Ermeni kilisesinin yanında toplanmış evsiz Ermeniler



Adana katliamlardan kurtulmuş olan Ermenilerin zamanlı oturma yeri



Ermeni kilisesinin yanında toplanmış evsiz Ermeniler



Ailesinden bir tek hayatta kalmış Ermeni köylünün elinde oğlunun kafatasınıdır, Adana Vilayeti




FOLLOW US



DONATE

DonateforAGMI
TO KEEP THE MEMORY OF THE ARMENIAN GENOCIDE ALIVE

Special Projects Implemented by the Armenian Genocide Museum-Institute Foundation
“AGMI” foundation
8/8 Tsitsernakaberd highway
0028, Yerevan, RA
Tel.: (+374 10) 39 09 81
    2007-2021 © The Armenian Genocide Museum-Institute     E-mail: info@genocide-museum.am