19.01.2024
Այսօր Ծիծեռնակաբերդի բարձունքում ՀՀ ԱԺ մի խումբ պատգամավորներ իրենց հարգանքի տուրքը մատուցեցին 1990 թ. Բաքվի ջարդերին զոհ գնացած հայերի հիշատակին: Նրանք ծաղիկներ դրեցին ադրբեջանական կառավարության կազմակերպած Բաքվի կոտորածների զոհերի հիշատակին կանգնեցված խաչքարի մոտ:
Խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվի շուրջ 1,7 մլն բնակիչներից ավելի քան 200 հազարը հայեր էին: Բնորոշ է, որ Ղարաբաղյան շարժման առաջին իսկ օրերից նրանց անվտանգության, հետագա ճակատագրի հարցը կապվում էր Ղարաբաղի հարցի ընթացքի հետ ոչ միայն ադրբեջանական ղեկավարության, այլ անգամ խորհրդային բարձրագույն ղեկավարության կողմից: Այսպես, ԽՄԿԿ ԿԿ-ի գլխավոր քարտուղար Միխայիլ Գորբաչովը Զորի Բալայանին և Սիլվա Կապուտիկյանին 1988 թ. փետրվարի 25-ի հանդիպման ժամանակ հարցադրման ձևով նշեց. «Իսկ դուք մտածե՞լ եք Բաքվում ապրող 207 հազար հայերի ճակատագրի մասին»:
Բաքվի հայության՝ 1905 թ. փետրվարյան, 1918 թ. սեպտեմբերյան ջարդերին հաջորդեցին 1988 թ. նոյեմբերյան և 1990 թ. հունվարյան կոտորածները, որոնց հետևանքով Բաքուն իսպառ դատարկվեց հայերից: Բաքվի հայության ջարդերն իրականացվեցին Ադրբեջանի իշխանությունների և Ժողովրդական ճակատի սերտ համագործակցությամբ:
Խորհրդային զորամիավորումները մտան քաղաք միայն այն ժամանակ, երբ վտանգվեց խորհրդային կարգերի գոյությունը: Բաքվում հայկական կոտորածների զոհերի թիվը գերազանցում է 400-ը, սակայն հայ բնակչության ջարդերի վերաբերյալ գործի քննություն այդպես էլ չկատարվեց: Ժողովրդի կողմից միանշանակորեն «հերթական ցեղասպանություն» ընկալվող հայերի կոտորածները հերթական անգամ չդատապարտվեցին:
Հայության նկատմամբ իրականացված ցեղասպանության պաշտոնական չճանաչումը համաշխարհային հանրության մի շարք կարևոր սուբյեկտների կողմից, թուրքական իշխանությունների տասնամյակներ շարունակվող ակտիվ մերժման քաղաքականությունը, նպաստում են ցեղասպանական գործողությունների շարունակականությանը, ինչին մենք ականատես եղանք նաև 2020 թ. սեպտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին և 2023 թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին, ինչի արդյունքում պատմության մեջ առաջին անգամ ամբողջությամբ հայաթափվեց Արցախը:
