22.04.2023
Երեկ՝ ապրիլի 21-ին, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի ժամանակավոր ցուցադրությունների սրահում տեղի կունենա «Մելքոնը չէր կարող Նեջիբ լինել... Երեխաների բռնի տեղափոխումը Հայոց ցեղասպանության տարիներին» ՀՑԹԻ այս տարվա առաջին ժամանակավոր ցուցադրության բացումը, որին մասնակցեցին ՀՀ-ում Սիրիայի Արաբական Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Նորա Արիսյանը, ՀԲԸՄ Հայաստանի նախագահ Վազգեն Յակուբյանը, Հայաստանի ազգային արխիվի տնօրեն Արթուր Ստեփանյանը, «Փյունիկ» հիմնադրամի նախագահ Գաբրիել Չեմբերջյանը, Ադանայի թուրքական որբանոցի հայ որբերից Երվանդ Փոստալջյանի դուստը՝ Պերճուհի Փոստալջյանը, դասախոսներ, ուսանողներ և այլք:
Նախ ներկաներին ողջունեց ՀՑԹԻ տնօրեն Հարություն Մարությանը, նշելով այս ցուցադրության միջոցով ներկաները կտեսնեն մարդկության դեմ կատարված սարսափելի հանցագործության՝ Հայոց ցեղասպանության ժամանակ հայ երեխաներին բաժին հասած փորձությունների անմարդկայնի դեմքը:
Այնուհետև խոսեց ցուցադրության համահեղինակ ՀՑԹԻ գիտական աշխատանքների գծով փոխտնօրեն, պ.գ.թ. Էդիտա Գզոյանը: Նա իր խոսքում շնորհակալություն հայտնեց ցուցադրության պատրաստմանը մասնակցած իր գործընկերներին և նշեց, որ այս ցուցադրությունը պատրաստելիս բավականին բարդ զգացմունքային պահեր են ունեցել, քանի որ գործ են ունեցել Հայոց ցեղասպանության տարիներին թուրքական որբանոցներում կամ իսլամ ընտանիքներում հայտնված հայ երեխաների դաժան պատմությունների հետ: Նա շեշտեց, որ կոտորածների և տեղահանություններին զուգահեռ հայ երեխաներին բռնի թուրքացումն եղել է հայ ժողովուրդին ոչնչացնելու միջոց:
ՀՑԹԻ փոխտնօրենը խոսքը փոխանցեց միջոցառմանը ներկա Ադանայի թուրքական որբանոցի հայ որբերից Երվանդ Փոստալջյանի դստերը՝ ութսունչորսամյա Պերճուհի Փոստալջյանին, ով նշեց, որ թեև այնքան էլ լավ չի հիշում իր հոր, բայց հիշում է նրա անսահման սերը Հայաստանի նկատմամբ:
Այնուհետև ցուցադրության համահեղինակ Էդիտա Գզոյանը ներկայացրեց ցուցադրությունը:
Հայերեն և անգլերեն երկլեզու ժամանակավոր ցուցադրությունը ներկայացնում է հարուստ լուսանկարային, հուշագրական նյութ՝ 9 խորագրի շրջանակում: Հայոց ցեղասպանության ընթացքում իրագործված բռնի տեղափոխումից զատ՝ առանձին խորագրով ներկայացվում են նաև երեխաների՝ պատմության ընթացքում տեղի ունեցած բռնի տեղափոխության այլ դեպքեր:
Ցուցադրությունը թեմատիկ առումով բացառիկ է. առաջին անգամ շրջանառվում է եզակի փաստագրական նյութ:
Ցուցադրությունը գործելու է մինչև 2024 թ. ապրիլ ամիսը:
